مطلب1
ماهواره به مثابه ابزار جنگ نرم
چگونه در جنگ نرم از رسانهها استفادهی ابزاری میشود
جنگ نرم برخلاف جنگ سخت، آشکار، قابل فهم و ملموس نیست. حتی در برخی موارد، طرف مقابل ضربهی خود را میزند، اما جامعهی هدف، دچار خوابآلودگی و عدم احساس حمله است. در جنگ نرم انگیزههای مقابله در برابر تهاجم از بین میرود و در بین طیف مردم، نوعی دودستگی برای درستی یا نادرستی تبلیغات صورتگرفته پدید میآید.
·
مقام معظم رهبری در روز دوشنبه 20 مهر 94 در دیدار مسئولان و مدیران رسانهی ملی و اعضای شورای نظارت بر صداوسیما با تبیین اهداف «جنگ نرم برنامهریزیشده، گسترده و همهجانبه نظام سلطه با جمهوری اسلامی» تغییر باورهای مردم را مهمترین هدف این جنگ پیچیده خواندند و با تأکید بر نقش منحصربهفرد رسانه ملی در این کارزار جدی، برنامهریزی دقیق و عالمانه را برای تحقق وظایف رسانهی ملی مورد تأکید قرار دادند. ایشان در زمینه جنگ نرم، افراد صاحبنظر، دلسوز و دارای انگیزه را به مطالعه و بررسی دقیق این جنگ نوین فراخواندند و فرمودند اهداف جنگ نرم همان اهداف جنگ سخت ولی بهصورت فراگیرتر و عمیقتر است. [1]
در این مجال قصد داریم ضمن آشنایی با جنگ نرم و قدرت رسانهای، سخنان رهبر انقلاب را با این مقوله پیوند داده و مورد بررسی قرار دهیم. به همین منظور، محور بحث را بر سخنان دیروز رهبر بنا مینماییم و شاکله بحث را از سخنان رهبر برمیگیریم.
«قدرت نرم» که در ایران به «جنگ نرم» مشهور شده است اولین بار توسط «جوزف نای» در دهه 1990 در کتاب «ناگزیر از تقدم: طبیعت متغیر قدرت آمریکایی» و سپس در کتاب سال 2004 خود با نام «قدرت نرم: ابزارهایی برای موفقیت در سیاستهای جهانی» به دنیا معرفی شد. او قدرت نرم را به «توانایی شکل دادن به ترجیحات و اولویتهای دیگران اما نه با استفاده از تحمیل و تطمیع، بلکه از طریق جذب، همکاری و اغوا» معرفی نموده است. او معتقد است در عصر انفجار اطلاعات، تشخیص اطلاعات باارزش بسیار مهم است و کسی که بتواند این مسئله را درک کند در دستیابی به قدرت نرم موفقتر عمل میکند. [2]
بهطور کل در یک تقسیمبندی کلی جنگها به سه دسته تقسیم میشوند؛ جنگ نرم، جنگ سخت و جنگ نیمه سخت. منظور از جنگ سخت، جنگی است فیزیکی میان سربازان دو طرف در عرصهی کارزار. هدف اصلی جنگ نیمه سخت تغییر حاکمان و مسئولین یک کشور بدون درگیری مستقیم و لشکرکشی است. در این نوع جنگ سعی میشود که کشور ذینفع مهرههای خود را در راستای یک کودتای نظامی طوری بچیند که کودتا با موفقیت انجام شده و زمینههای نفوذ پس از کودتا میسر شود.
در جنگ نرم لااقل در مراحل اولیه جنگ هیچ منازعه فیزیکی و سختی صورت نمیگیرد. جنگ نرم از سنخ جنگ فرهنگی است. ابزار و ادوات آن از نوع ابزارهای فرهنگی، فکری، اندیشهای و منشیاند و نه ابزارها و وسایل نظامی. دشمنان در جنگ نرم به دنبال تسخیر باورها و ارزشهای یک ملتاند. تصرف قلب و مغزها، هدف اصلی جنگ نرم است و وقتی به این هدف نائل شوند در حقیقت جبهه مقابل را به جبههی خودی تبدیل کردهاند و در چنین صورتی اصولاً نیازی به تسخیر نظامی کشور و یا دخالت رسمی و مستقیم در تغییر نظام حاکم بر آن نیست، بلکه این اهداف را خود آن ملت که همگی یا بخشی عمدهای از آنها در اثر جنگ نرم به جبهه دشمن پیوستهاند تأمین میکنند. [3]
جنگ نرم برخلاف جنگ سخت، آشکار، قابل فهم و ملموس نیست. حتی در برخی موارد طرف مقابل ضربهی خود را میزند اما جامعهی هدف، دچار خوابآلودگی و عدم احساس حمله است. زمانی که جنگ سخت صورت میپذیرد موجی از احساسات وطنخواهی، ناسیونالیسم و میهنپرستی در تمام گروههای موافق و مخالف سیاستهای نظام پدیدار میشود که نتیجهی آن ایجاد وحدت، انسجام ملی و جهادگرایی در بین تمام اقشار کشور است ولی در جنگ نرم انگیزههای مقابله در برابر تهاجم از بین میرود و در بین طیف مردم نوعی دودستگی برای درستی یا نادرستی تبلیغات صورت گرفته پدید میآید.
از زمان پیروزی انقلاب اسلامی، نظام جمهوری اسلامی از این حربهی نرم دشمن بینصیب نمانده و موجی از تبلیغات رسانهای علیه جمهوری اسلامی ایران صورت پذیرفته است. مقام معظم رهبری هدف از این تبلیغات را استحالهی جمهوری اسلامی ایران و تغییر باطن و سیرت با حفظ صورت و ظاهر امور میداند. «تغییر باطن و سیرت به معنای تغییر انگیزهها، شعارها، معارف انقلابی و اهداف بزرگ است. در چارچوب اهداف جنگ نرم دشمن، وجود یا عدم وجود «لفظ جمهوری اسلامی» مهم نیست، مهم آن است که ایران تأمینکنندهی اهداف آمریکا، صهیونیسم و شبکهی قدرت جهانی باشد». [4]
هدف جنگ نرم:
جامعه هدف جنگ نرم، عموم مردم هستند. چه مسئولان کشوری و چه عامهی مردم. در میان تودهی مردم، نخبگان (دانشگاهیان، دانشجویان، جوانان، عناصر فعال و...) در اولویت هستند زیرا تغییر باور آنان منجر به تغییر باور کل افراد جامعه میشود. هدف اصلی جنگ نرم تغییر باور و عقیدهی مردم است. در هر نظام و مجموعه، عناصر تشکیلدهنده آن دارای آرمانها، ارزشها، اعتقادات و... هستند که تا زمانی این اهداف مقدس شمرده شوند جامعه در راه به ثمر رساندن آنها از هیچ کوششی دریغ نخواهد کرد لذا تغییر باورهای عمومی جامعه از اهداف اصلی دشمن است. مقام معظم رهبری تلاش غربیها برای تغییر باور را از سه طریق میسر میدانند:
1. تغییر باور از طریق گذشته: در جنگ نرم تلاش میشود رژیم فاسد و پلید گذشته درخشان و زیبا جلوه داده شود و از این طریق نتیجه بگیرند لزومی به وقوع انقلاب اسلامی برای از بین بردن آن گذشته، لازم نبوده است.
2. تغییر باور از طریق حال و آینده: دشمن میخواهد به جوان امروزی القاء کند که وضع کنونی کشور مایهی شرمندگی است و رسیدن به پیشرفت در آینده نیز غیرممکن است تا نشاط و تحرک و علمآموزی و امید به آینده را از نسل جوان گرفته شود.
3. تغییر باور از طریق القای تعبیر مدینه فاضله از غرب: دشمن از آمریکا، اروپا و کشورهای تابع آنان، نظامی پیشرفته، راحت، امن و بدون مشکل میسازد تا وانمود کند راهی که غرب در پیشگرفته است منتهی به پیشرفت و ثروت میشود.
رسانهها بهمثابه ابزار جنگ نرم:
شبکههای تلویزیونی ماهواره یکی از مهمترین ابزارهای جنگ نرم در جوامع مورد هدف محسوب میشود. هدف راهاندازی این شبکهها تأثیرگذاری بر افکار، باورها و رفتارهای دینداران، ترویج فرهنگ و منش غربی، سکولاریسم و زمینهسازی برای پذیرش برتری و حاکمیت آنان بر جهان است؛ به همین دلیل طی سالهای اخیر به تأسیس صدها شبکه تلویزیونی اقدام شده است که شبانهروزی برنامههای گوناگون را پخش میکنند. جمهوری اسلامی ایران بهعنوان امالقرای جهان اسلام جایگاه ویژهای در فعالیتهای تبلیغی قدرت نرم غرب دارد به همین دلیل قدرتهای غربی با استفاده از این ابزار، فرهنگ و باورهای اصیل اسلامی و انقلابی مردم ایران، بهویژه جوانان و نسل سومیهای انقلاب را هدف قرار داده است. [5]
رسانههای خارجی برای تحقق اهدافشان از شیوههای مختلفی استفاده میکنند. بهعنوان مثال محصولات و تولیدات رسانههای خارجی بهطور مستقیم به کنکاش موضوعات نمیپردازند بهعنوان نمونه در باب اعتقادات و باورهای دینی و ارزشی-اسلامی بهطور مستقیم، عمق و بن احکام دینی را هدف نمیگیرند چراکه در این صورت با مقابله و بایکوت و غیرت دینی-مذهبی مردم مواجه میشوند بلکه در این مواقع در لفافه و خزنده به اشکالگیری شبهات میپردازند و غیرمستقیم نسخهی جدیدی از موضوع موردنظر خود را پیریزی کرده و در گذر زمان موجب تغییر عقیده عمومی مردم میشوند.
اباحه سازی یکی دیگر از اهداف پنهان رسانههای خارجی است. رسانههای خارجی سعی میکنند دین حداقلی و سکولار را ترویج دهند و تلاش میدارند دین را به حاشیه و امری شخصی قلمداد نمایند تا بدین طریق از احکام بُرنده و نافذ اسلام کاسته و غیرت و تحریک مذهبی را زایل نمایند. ارزشهایی همچون شهادتطلبی، غیرتمندی، ایثار، حقیقتجویی، ارزش طلبی و... بهشدت سد و مانع فعالیتهای ضد دینی رسانهها است. برای موفق شدن ابتدا باید اعتقادات دینی فرد را دچار خدشه نمایند و اگر این کار حاصل شد با تهییج و زیبانمایی ظواهر غربی، خود شخص داعیهدار و پی جویِ این اهداف خواهد بود و نیازی به تلاش بیشتر برای تبلیغات نیست بلکه رسالت در این مواقع جهتدهی تودهی فریبخورده است.
ابزارهای مقابله رسانهای:
برای مقابله با فعالیتهای رسانههای غربی باید با شیوه خودشان به مقابله آنان پرداخت. حرکت فرهنگی به همان عکسالعمل درست در جهت مخالف نیاز دارد. مقام معظم رهبری دراینباره اعتقاد دارند باید با ساخت برنامههای فرهنگی به عمق برد و اهداف تبلیغشده غرب هجوم برد و بدون تظاهر و درشتنمایی از تمام ظرفیتهای صداوسیما هنرمندانه در جهت اقناع و ارضا کردن مخاطبان استفاده کرد. یکی از مهمترین کارها در پاتک رسانهای دشمن- به توصیه رهبر- داشتن تحلیل مبنایی، صحیح و واقعبینانه از شرایط داخلی، منطقهای و جهانی جمهوری اسلامی ایران در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... محیط پیرامون کشور است. رسانهها باید با برداشت منطقی و دور از غلو وضعیت جمهوری اسلامی ایران در منطقه و نظام بینالملل و دستاوردهای مادی و معنوی حقیقی جمهوری اسلامی ایران را با انقلابهای دیگر و ظرفیتهای علمی و اقتصادی کشور را با کشورهای انقلابی معاصر و یا کشورهایی که همزمان مدرنیزاسیون و صنعتی شدن را با ایران شروع کردهاند مقایسه کنند و بدینوسیله بیننده را اقناع نماید که عمل به دستورات مبین اسلام و نهضت انقلابی مخل پیشرفت و دموکراسی سازی نیست.
در این راه نباید فراموش کرد که صادقانه باید موانع و نقاط ضعف و سوء مدیریتها را گوشزد نمود و با پذیرش آنها به دنبال دشمنتراشی بیهوده نبود چراکه این امر شاید در کوتاهمدت کارایی داشته باشد و توهم توطئه، ارکان مدیریتی را از سوء مدیریتها مبری کند ولی در درازمدت، تودهی مردم با آشکار شدن و ایجاد حس درونی از مشکلات در درون خود و در کنار تبلیغات رسانهای و مطبوعاتی، به حقیقت سوء مدیریتها پی برده و با گذشت زمان رسانه داخلی را متهم به سیاه نمایی و سانسور داخلی مینمایند. متأسفانه اگر در زمینه اول و مقایسهی دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران با سایر نقاط پیرامونی در منطقه و حتی جهان کارهایی آغاز گشته ولی در زمینه قبول سوء مدیریتها و پذیرش مسئولیت نواقص و مشکلات، راهی دراز در پیش داریم.*
_______________________________________________________
مطلب2
آسیب های ماهواره وراهکارهای مقابله باآن
این روزها آمارهای ضد و نقیضی از درصد استفاده کنندگان از ماهواره در کشورمان به گوش می رسد که از میان این آمار در خوشبینانه ترین حالت حدود ۱۵ درصد و در بدبینانه ترین گمانه زنی ها حدود ۵۵ درصد از خانواده های ایرانی از ماهواره استفاده می کنند، بی شک خانواده های استفاده کننده از ماهواره را می توان قربانیان تبعات بسیار بد و پرهزینه برای جامعه دانست.درذیل تبعات واثار مخرب استفاده ازماهواره وراهکارهای مقابله باآن بیان شده است:
۱٫ ترویج خشونت: شاید بتوان یکی از آشکارترین آسیبی که با گسترش استفاده از ماهواره در جامعه مان دچار آن شده ایم را ترویج خشونت دانست. همین چند وقت پیش بود که خبرگزاری ها خبری وحشتناک را مخابره کردند. جوانی تحت تأثیر برنامه های ماهواره اقدام به قتل خواهر و خواهر زاده کودک خویش کرده بود. در برنامه های تولید شده در تلویزیون های ماهواره ای عموما صحنه های خشن بدون سانسور و توجه به سن مخاطب به وفور نمایش داده می شود، و مسلما افراد چه بخواهند و چه نخواهند دیدن چنین صحنه هایی در ضمیر ناخوداگاه آنان تأثیر می گذارد. گاهی این صحنه ها به حدی هنرمندانه و واقعی ساخته شده اند که افراد با دیدن این صحنه گویی دارند آموزش نحوه بروز خشونت در چنین شرایطی را می بینند، و همین مطلب سبب می شود، افرادی تحت تأثیر ماهواره در شرایط مشابه از خودشان رفتارهایی خشونت آمیز بروز دهند.
2. سست شدن بنیان خانواده: از دیگر تبعات حضور بدون کنترل و حتی با کنترل ماهواره در خانواده است. ورود ماهواره به خانه را می توان به منزله ورود یک فرد نامحرم و لاابالی دانست که دوست ناباب برای فرزندان است، درصدد اختلاف افکنی بین زنها و شوهرهاست، به ناموس افراد چشم طمع دارد، دین افراد را می گیرد، مرزها و حریمهای خانواده را می شکند، به آسانی حقیقتهای سیاسی و اجتماعی را وارونه جلوه می دهد، دزد وقت افراد است و اگر بتواند حتما سری هم به کیف پول افراد خواهد زد. خرید ماهواره به منزله دعوت این فرد ناباب به منزلهاست.
مجاز شمردن خیانت زن به شوهر و زشتی زدایی از روابط قبل از ازدواج و حتی حاملگی بدون روابط قانونی، اهانت به والدین و بی توجهی به آنها ، نفوذ جادو و طلسم در زندگی روزمره بازیگران همه و همه باعث شده فیلم ها و سریال های ماهواره ای به طور هدفمند عفت و اخلاق اجتماعی را نشانه گیری کنند.
الف .دختران فراری: از مهمترین کارکردهای سریال ها و فیلمهای پخش شده در ماهواره، القاء آزادی در خارج از خانه هاست، به این معنا که افراد مخصوصا دختران جوان را که به صورت سنتی و فرهنگی در خانواده ها با محدودیت هایی روبرو هستند را دچار حس زندانی بودن در خانه می کنند. این فرآیند روانی به صورت خیلی ساده با مقایسه دختران موفق یا آزاد سریال ها و فیلم ها با وضعیت دختران قربانی در ذهن وی شکل می گیرد، و کم کم با عدم مدیریت صحیح در خانواده ها تبدیل به یک عقده و در نتیجه فرار یا رویگردانی دختران جوان از فضای امن خانه می گردد. چنین پدیده ای در خانواده هایی که از ساختار درستی برخوردار نیستند، شدیدتر است.
ب. بدحجابی و زنان خیابانی: طبیعی است که وقتی در خانواده ها،
بدون هیچ محدودیتی اعضای خانواده پای ماهواره می نشینند و فیلمهایی را می بینند که
برای خانواده مناسب سازی نشده است، و بی حجابی در آن به عنوان یک امر عادی موج می
زند، به مرور از حجاب ارزش زدایی شده و زنان خانواده ترجیح بدهند که با حجاب کم
رنگ تر یا احیانا بی حجاب در جامعه حضور پیدا نمایند. این مسئله با عمومی تر شدن
بی حجابی و حتی استقبال نامحرمان از حضور بی حجاب زنان در جامعه تبدیل به ایجاد
فضای خودنمایی برای نامحرمان و در ادامه روند دورشدن از دیده شدن در خانواده تبدیل
به پدیده زنان خیابانی یا شکل گیری روابط نامشروع بین افراد متأهل می
گردد. نمونه زشت این آسیب را می توان در بین زنان جوانی دید که علی رغم متأهل بودن
با آرایش های بسیار زننده به همراه دختر کودکشان که وی نیز آرایش شده است در
خیابان ها دید، زنانی که از بروز دادن رفتارهای دوستانه با مردان نامحرم در
خیابانها هیچ ابائی ندارند.
ج. تاثیر منفی بر روابط بین افراد،
اختلاف خانوادگی و شکستن حریمهای خانواده: وقتی افراد در برنامه های ماهواره می
بینند که افراد چقدر با انزوا طلبی و حتی مقابله با افراد خانواده شان و یا حتی
خیانت به آنها می توانند موفق باشند، این خانواده را به سوی اختلافات داخلی، کم
اهمیت شدن نقش پدر، ایجاد اختلاف بین زوجین و دوری فرزندان از والدین می کشاند. یا
در سوی دیگر وقتی که پدر و مادری به همراه پسر یا دختر جوانشان نظاره گر تصاویر
فیلمی هستند که در آن یک معاشقه ولو خفیف صورت می گیرد، همین مسئله موجب از بین
رفتن پرده های حجاب بین افراد خانواده و در نتیجه شکستن قبح افعال می گردد.
تنها خدا می داند که در خانواده ای که قبح افعال شکسته شده باشد، چه اتفاقات بدی
رخ خواهد داد. حضرت علی علیه السلام در مورد حیا فرمودند "الحیاء یسدّ ان فعل
القبیح" یعنی حیا از انجام افعال قبیح جلوگیری می کند. و واضح است که در نبود
حیا و شکسته شدن حریم خانواده چه اتفاقات شومی رخ خواهد داد.
د. ترویج هوس خواهی و تنوع طلبی: آنچه در سریالها و فیلمهای نمایش داده
شده در ماهواره مشاهده می شود، بازیگرانی هستند که صرفا به خاطر زیبایی هایشان
جلوی دوربین ها حاضر می شوند، و در سرتاسر پخش برنامه زیبایی های ظاهری و جسمی شان
به صورت بسیار پررنگ نمایش داده می شودبه گونه ای که محرک شهوت افراد باشد. در طرف
دیگر قضیه عموم سریالها و فیلمهایی که برای مخاطب ایرانی و مسلمان ماهواره آماده
سازی می شود، سعی می شود که در آن برای افراد حق چشیدن روابط دیگر علاوه بر روابط
زناشویی را محفوظ بداند. همین مسئله علی الخصوص در مردان موجب این می گردد که حتی
برای تفریح که شده به دنبال رفع عطش تنوع طلبی شان باشند. و حتی اگر به دلایل
خودداری از انجام اعمال خارجی اعمال خودداری کنند، ولی ذهنشان درگیر این مسئله
باشد. کمترین اثر این آسیب کم رنگ شدن رابطه عاشقانه بین زنها و شوهرها و عدم
رضایت و تمایل جنسی خواهد بود.
در حوزه فردی هم مهمترین آسیب های ماهواره در حوزه فردی و شخصی، تشتّت و نا آرامی فکری و عدم امنیت روانی، عدم اعتماد به اطرافیان و دروغگو دانستن همه یا اکثر افراد، ایجاد روحیه دوگانگی شخصیتی در دراز مدت و بروز ناهنجاری های فردی و اجتماعی، القای افسردگی و غم و ایجاد نا امیدی بویژه در بین جوانان با سیاه نمایی و مسموم کردن جوّ فکری، همچنین ترویج هیجان کاذب خصوصا در ابعاد سیاسی و احساسی انسان می باشد. همچنین مهمترین آسیب های ماهواره در بحث فرد در خانواده تضعیف و نادیده گرفتن پیوند و حق مسلم زناشویی، القای تجربه چندین باره عشق توسط زن و مرد حتی بعد از ادواج، بی فرهنگ و بی کلاس معرفی کردن والدین دارای فرهنگ سنتی و اصیل، القای این موضوع که عشق گمشده هر فرد، دنبال او می گردد و معرفی دوست دخترها و دوست پسرها به عنوان دوستان خانوادگی و نه حتی به عنوان عاشق و معشوق می باشد.
3. هجوم فرهنگی: از همان زمان که مقام معظم رهبری هشدار دادند که دشمن در حال تدارک یک جنگ تمام عیار فرهنگی و یک شبیخون فرهنگی است باید هوشیار می بودیم، چرا که دشمن از هر وسیله و رسانه ای که در اختیار داشت برای مورد حمله قرار دادن فرهنگ کشور عزیزمان بهره برده است و ماهواره یکی از این رسانه هاست. در بعد فرهنگی دشمن هر چه که توان داشته سرمایه گذاری کرده است تا شبکه های ماهواره با تهی کردن جامعه از درون اسباب از هم پاشیدگی جمهوری اسلامی که متکی بر مردم مسلمان می باشد را فراهم آورد. دشمنان خیلی خوب فهمیده اند که تنها را شکست جمهوری اسلامی دور کردن مردم از اسلام و آموزه ها و فرهنگ اسلامی است.
تحقیر سنت های ملی و تعظیم فرهنگ بیگانه، تخریب هویت ملی، تلاش در جهت ترویج فرهنگ برهنگی، تکنیک زدگی و حاکمیت تکنیک در زندگی اجتماعی، تغییر و تخریب معانی و مفاهیمی همچون آزادی عقیده، آزادی بیان، حقوق بشر و …، تهی شدن زبان و ادبیات ملی از زیبایی های خاص خود، ترویج مد گرایی و ارائه مدهای آرایشی و پوششی نا بهنجار، و گسترش فرهنگ مصرف و عدم تمایل به اقدامات خلاقانه و …. از نمودهای تلاش دشمن برای تخریب فرهنگ ملی و اسلامی ما می باشد.
به طور کلی می توان ابعاد جنگ رسانه ای و جنگ نرم را در چهار مورد ذکر کرد که عبارتند از: ۱- مخدوش کردن چهره ی ملت ها، اقوام و مذاهب ۲- تحمیل و حاکمیت ارزشها و فرهنگ خود ۳- مشروعیت بخشیدن به اعمال و توجیه رفتار خود ۴- تربیت انسان های مطیع و فرمانبردار.
الف. نشانه گیری فرهنگ دینی: در سالهای اخیر شبکه های ماهواره ای راه اندازی شده توسط دولتهای غربی تلاش فراوانی نموده اند تا با انواع روشها فرهنگ دینی جامعه ما را زیر سوال ببرند، گاهی با ایجاد شبهه، گاهی با تحقیر، و گاهی با قدیمی یا تاریخ مصرف گذشته جلو دادن آن. این شبکه های هیچ ابائی ندارند که حتی خیلی آشکارا به مقدسات مردم توهین نموده یا آنها را مسخره نمایند. این حربه ها گاها تأثیرگذار نیز هست و در مواردی شاهد این هستیم که افراد کم اطلاع و حتی علی اظاهر باسواد و تحصیلکرده در دام این شبکه ها گرفتار شده و شبهه های ترویج شده را تکرار نموده و با ادعاهایی همچون روشنفکری افراد اصیل و دارای فرهنگ دینی را عقب مانده می خوانند.
ب. الگوگیری غلط : از تلاشهای شبکه های ماهواره ای ایجاد
فرهنگ جایگزین به جای فرهنگ ایرانی و اسلامی و ارائه الگوهای شرقی نزدیک به غرب
جهت هموارسازی فرهنگ پذیری افراد جامعه ما هستند. این شبکه ها با نشان دادن فیلم
ها وسریالهایی از کشورهایی که از جهاتی شباهات فراوانی با فرهنگ کشور ما دارند و
همچنین در مسیر حرکت به غربی شدن هستند، و نمونه جلوه دادن این فرهنگها در افراد
جهت پذیرفتن الگوی فرهنگی جدید تمایل ایجاد می نمایند. نشان دادن جلوه خرافی از
دین یکی از نمودهای این شیوه جهت تغییر الگوی فرهنگی جامعه می باشد، که در این
الگو افراد ضمن حفظ وابستگی های دینی و اعتقادی، با دین و فرهنگ اصیل فاصله گرفته
و بیگانه می شوند.
i ترویج زندگی اشرافی و مدگرایی: نشان دادن زندگی های دارای تجمل یا
راه اندازی شبکه هایی که به صورت تخصصی به نمایش لباس های گرانقیمت با استفاده
ابزاری از جنسیت افراد مشغولند، و حتی شبکه هایی که به حراجی اجناس لوکس اختصاص
دارند و همچنین شبکه های ماهواره ای که در قالب میان برنامه ها و آگهی ها مظاهر ضد
اخلاقی را ترویج و تبلیغ می کنند و برخی رفتارهای منحرف اخلاقی ( مدل های لباس و
مو ) الگو گرفته از غرب و ماهواره را نمایش می دهند، همه خواسته یا ناخواسته زندگی
اشرافی و مدگرایی را در جامعه ترویج می کنند که با جامعه دینی هیچ سنخیتی ندارد.
الگوهای پوشالی: از دیگر حربه های شبکه های ماهواره ای
و عموما رسانه های غربی ارائه الگوهایی هستند که در واقع پوشالی و خالی هستند،
بزرگ جلوه دادن زندگی خصوصی بازیگران یا فوتبالیست ها و متمایل نمودن افراد به
زندگی خصوصی و احیانا پر از فساد این افراد با پخش مداوم اطلاعات و اخبار از آنها،
زمینه الگوگیری افراد جوان و کم اطلاع از زندگی این افراد را فراهم می آورد، نمونه
های جوانان و نوجوانانی که در جامعه ما خود را عاشق، واله یا دیوانه یک هنرمند،
خواننده یا فوتبالیستی خاص می دانند از نمونه های فراوان این آسیب اجتماعی می باشد.
ج. زیر سئوال بردن فرهنگ ایثار و مقاومت: جنگ ما نشان داد که فرهنگ ایثار و
مقاومت نقطه قوت جامعه ما جهت ایستادگی و مقابله با دشمنانمان می باشد، از این رو
دشمن در هجمه همه جانبه فرهنگی اش حساب خاصی برای تضعیف فرهنگ شهادت و ایثار باز
نموده است. دشمنان معقتدند اگر بتوانند فرهنگ ایثار و مقاومت را که الگو گرفته از
قیام حسینی است از جامعه ما بگیرند، یکی از بالهای جامعه اسلامی ما را هدف قرار
داده اند. از این رو فراوان مشاهده می شود که حس ایستادگی در مقابل دشمن را به یک
حسن وظیفه در مقابل وطن تنزل می دهند، یا در سوی دیگر افرادی خائن را شهید می
خوانند. جسارت به امام حسین علیه السلام و حتی تمسخر شهدا و رزمندگان نیز به وفور
در برنامه های ماهواره ای دیده می شود.
4. دخالت
سیاسی: یکی دیگر از آسیبهایی که جامعه ما با
ورود ماهواره به خانه ها به آن دچار شده است، دخالت سیاسی قدرتهای بیگانه در امور
داخلی کشور می باشد. این قدرتها با راه اندازی شبکه هایی که علی الظاهر دارند سعی
می کنند خیلی بیطرفانه واقعیت های رخداده را به اطلاع بینندگان بی خبر و در سانسور
قرار گرفته داخلی برسانند، خیلی زیرکانه اخبار و اطلاعات را جهت دهی نموده و
خواسته های خویش را به مخاطبین القاء نموده و حتی گاهی پا را فراتر از این گذاشته
و مستقیما از مخاطبینشان می خواهند که به مبارزه با نظام مقدس جمهوری اسلامی
بپردازند. برخی از شبکه های ماهواره ای نیز به شایعه سازی ایجاد فضای بدبینی و
کاهش اعتماد اجتماعی در جامعه مشغولند که صد البته بودجه آنها نیز از طرف سازمان
سیا و نهادهای مشابه آن تامین می شود.برخی از اهداف سیاسی مداخله جویانه حضور
ماهواره در خانه ها عبارتند از:
- راه اندازی انواع شبکه های قاره ای و
محلی توسط کشورهای غربی به زبانهای مختلف و القای تفکرات خود به بیننده
- دروغ پردازی و
فرافکنی علیه دولت ها و ملتهایی که با آنها مخالفند
- تحرکات نرم به
نفع خشونت گرایی و تروریسم و نسبت دادن آنها به اسلام و مسلمانان
- تخریب شخصیت
های تأثیر گذار مثبت در جهان علی الخصوص در جهان اسلام
- حمایت علنی از
گروه های مخرب و تروریسم و ارایه تریبون به آنها و ایجاد رعب و وحشت.
- تخریب و تقویت
بی مورد و بی دلیل دولت ها و ملت ها با انگیزه های سلطه جویانه از جمله نمونه جلوه
دادن کشورهای همراه با آنها
5. تبلیغ ضد مذهب: کارکرد دیگر ماهواره که هر چه می گذرد تبدیل به آسیبی جدی تر برای جامعه ما می شود، تبلیغات ضد مذهبی است.در سالهای اخیر شاهد رشد قارچ وار شبکه هایی هستیم که با رویکرد تبلیغات ضد مذهبی به زبان فارسی پا گرفته اند و به ترویج مرام و مسلکی خاص پرداخته یا به تخریب و شبهه پراکنی می کنند. عموم کارکرد این شبکه ها عبارت است از:
الف.
تبلیغ ضد تشیع (شبکه های مروّج وهابیت)
ب.
دامن زدن به اختلافات مذهبی و قومی
ج
ترویج مسیحیت تبشیری
د
ترویج مذاهب خرافی و عرفان های کاذب
ه.
تخریب و ناکارآمد معرفی کردن فرهنگ های اصیل و آداب مثبت سنتی
و
زیر سئوال بردن و خرده فرهنگ معرفی کردن فرهنگ دین و جایگزین کردن فرهنگ شهروندی و
مردم سالاری منهای دین
ز
تبلیغ سکولاریزم و القای شخصی بودن دین
ح.
ایجاد شک و تردید حتی در مسلمات دینی
6. خالی کردن جیب مردم: گروه دیگری از شبکه های ماهواره ای با محوریت تبلیغات بازرگانی و معرفی کالاهای بی کیفیت، داروهای آسیب ساز و بی اثر از قبیل کرم های معجزه گر، دمپایی های بلند کننده قد و امثال آنها که هیچ گونه تاییدی از سوی نهادهای بهداشتی به ویژه وزارت بهداشت ایران ندارند مشغول خالی کردن جیب تماشاچجیان ساده اندیش هستندودرصورت بروز مشکلات برای آنان به دلیل استقراراینگونه شرکتها درخارج ازکشور معمولاًافرادنمی توانند برای شکایت یا دریافت خسارت ازآنها اقدام نمایند.
راهکارهای مقابله با آسیبهای ماهواره:
راه های مقابله
با آسیب های ماهواره را می توان در مواردی همچون، تقویت فرهنگ خودی و نشان دادن
ارزشهای بالای آن به سطوح پایین جامعه، دفاع از ارزشهای دینی و ملی،
ارتقاء سطح آگاهی افراد، برنامه ریزی مناسب برای اوقات فراغت افراد وخانواده ها،
ترویج زندگی معنوی و تقوا، ترویج الگوهای رفتاری،ترویج فضائل اخلاقی صحیح در
خانواده و جامعه، ارائه ومعرفی هرچه بهتر الگوهای ایرانی اسلامی،ارتقای کمی
وکیفی رسانه ها وشبکه های سالم دانست.
________________________________________________________
مطلب 3
تفاوت دیدگاه: دیدگاه رهبر انقلاب و رئیس جمهور درباره ماهواره
رهبر معظم انقلاب(مدظله):...امروز سلطهگران در همه جای دنیا - هر جایی به تناسب - در فکر سلطه فرهنگی ند؛ یک نمونهاش هم همین ماهواره است که حالا باز هم میبینم بحث ماهواره را مطرح کردهاند. این منطق درست نیست که ما بگوییم چون تا پنج سال دیگر فنآوری ماهوارهپیشرفت خواهد کرد و بدون بشقاب هم مردم ممکن است تصاویر ماهواره را بگیرند، پس از حالا جلویش را باز کنیم! این منطق، منطق صحیحی نیست. آن کسی که این منطق را مطرح میکند، باید بگوید برای جلوگیری از آن، چه کار تازهای باید کرد. این منطق و استدلال، اینگونه باید نتیجه بدهد. البته دشمن فنآوری را پیشرفته میکند. در مقابل، شما باید فکر کنید که با تطوّر و پیشرفت فنآوری ماهواره، چه کارهایی را میتوانید انجام دهید تا از نفوذ ماهواره جلوگیری کنید. اما این استدلال، که چون دشمن پیشرفت میکند، پس ما بیاییم هر مانعی را از جلوِ راهش برداریم، منطقی نیست. این مانع، علیالعجاله مانع است. مثل این است که دشمن تا مرزهای ما پیش آمده، آن وقت بگوییم، ما که نمیتوانیم بیشتر از دو ساعت مقاومت کنیم، پس برویم! نه آقا! این دو ساعت را مقاومت کنید، شاید پیروز شدید. این چه حرفی است؟! قانون ممنوعیت ماهواره - که مجلس شورای اسلامی، چند سال قبل از این، آن را تصویب کرد - یک قانون کاملاً درست و بجا بود. حدّاقلش این است شما توانستهاید چند سال این نفوذ را به عقب بیندازید و انشاءاللَّه باز هم خواهید توانست.(78/6/28)
***
آقای رئیس جمهور:...بعدها غصه دیگری شروع شد که با ماهوارهها چه کنیم اگر خدای نکرده تلویزیونمان با دیش مخفی و آشکار، شبکه دیگری را بگیرد، در جوانان ایرانی چگونه ایرانیت و اسلامیت میماند. آمدیم و در پشت بامها و بالکنها با آن مبارزه کردیم، اما تاثیری نداشت اما نه ایمان مردم پر زد و نه هویت مردم از دست رفت...(93/6/27)
***
گفتنی است آقای رئیس جمهور به مناسبت های مختلف و در جلسات متفاوت - با ربط یا بدون ربط- هر از چندگاهی موضع خود درباره ماهواره را تکرار می کنند اما در این نوشته به نقد همین سخن اکتفا می شود.
اصولاً حرف زدن و اظهار نظر کردن راحت است اما مسئله اصلی اینجاست که سخن باید مستدل و مستند باشد. واقعاً آقای رئیس جمهور بر چه اساسی چنین ادعایی کرده اند که در اثر تماشای برنامه های ماهواره ایمان مردم بر باد نرفته است؟ یعنی ایشان که از طرفداران واقع بینی هستند افزایش بی عفتی و بی بند و باری در جامعه، افزایش طلاقها، کاهش غیرت و رغبت افراد نسبت به مسائل دینی، تنزل جایگاه علما و روحانیت در بین مردم، گرایش افراد به سبک زندگی غربی و ... را نمی بینند و از آن مطلع نیستند یا نمی خواهند که آن را ببینند؛ و یا اینکه اصولاً اینها را جزء آثار و عوامل مخرب ماهواره بر زندگی مردم ما نمی دانند و شاید هم به نظر ایشان الان ایمان همه مردم ما در سطح بالایی قرار دارد و نیازی نیست که بستر سازی بیشتری جهت افزایش ایمان مردم انجام شود. در غیر اینصورت خوب است کارگروهی تحقیقاتی تشکیل دهند تا علی رغم گزارشات آماری پیشین، ادعای ایشان یا بالعکس مخالفینشان در این موضوع به اثبات برسد و دیگر نیازی نباشد هر روز به هر بهانه ای خودشان یا منتقدان را به زحمت بیندازند تا از ماهواره بگویند و بنویسند.
البته در این راستا چند نکته دیگر هم قابل تأمل است: چرا با وجود بیانات صریح رهبر معظم انقلاب(مدظله) درباره قانون ممنوعیت ماهواره آقای رئیس جمهور یا برخی دیگر از مسئولین روز به روز بیشتر در صدد هستند تا آزادی بیشتری برای استفاده از این قبیل رسانه های مجازی فراهم آورند؟ آیا ایشان تاکنون نظر مقام معظم رهبری و یا مراجع تقلید درباره استفاده از ماهواره را خوانده اند و یا حداقل تلاشی برای دانستن آن کرده اند؟ مگر نه اینکه همواره دم از ولایتمداری، حرکت در چارچوب قانون و اصول و ارزش های اسلامی می زنند. و دیگر اینکه چرا دشمن روز به روز بر تعداد شبکه های ماهواره ای- بویژه فارسی زبان- می افزاید و شبکه های ما را تحریم می کند و در مقابل عده ای از مسئولین ما هر روز اصرار دارند که راه را برای توطئه های فرهنگی دشمن بیش از پیش باز کنند و به سوی جهانی شدن مدنظر آمریکایی ها گام بردارند؟ ناگفته نماند که برخی از شبکه های ماهواره ای نیز از این موضع آقای رئیس جمهور استقبال کرده اند.
*********************************************************************
در این بخش استفتاء مراجع معظم تقلید درباره استفاده یا عدم استفاده از ماهواره نوشته می شود:
1- آیت الله خامنه ای(مدظله(
کتاب استفتائات، سوال 1213- آیا خرید و نگهدارى و استفاده از دستگاه گیرنده برنامه هاى تلویزیونى از ماهواره جایز است؟ و اگر دستگاه گیرنده مجانى به دست انسان برسد چه حکمى دارد؟
جواب: دستگاه آنتن ماهواره اى از این جهت که صرفا وسیله اى براى دریافت برنامه هاى تلویزیونى است که هم برنامه هاى حلال دارد و هم برنامه هاى حرام ، حکم آلات مشترک را دارد . لذا خرید و فروش و نگهدارى آن براى استفاده در امور حرام، حرام است و براى استفاده هاى حلال جایز است. ولى چون این وسیله براى کسى که آن را در اختیار دارد زمینه دریافت برنامه هاى حرام را کاملا فراهم مى کند و گاهى نگهدارى آن مفاسد دیگرى را نیز در بر دارد، خرید و نگهدارى آن جایز نیست مگر براى کسى که به خودش مطمئن است که استفاده حرام از آن نمى کند و بر تهیه و نگهدارى آن در خانه اش مفسده اى هم مترتّب نمى شود . لکن اگر قانونى در این مورد وجود داشته باشد باید مراعات گردد.
2- آیت الله فاضل لنکرانی(ره)
کتاب استفتائات- جلد اول- سؤال 1001 :آیا خرید و نصب آنتن هاى ماهواره اى در منازل جایز است؟ و ثانیاً استفاده افراد از برنامه ها چگونه است؟ و ثالثاً آیا منع کودکان از دیدن برنامه ها، مجوّز تهیه و نصب آنتن و استفاده بزرگترها (پدر و مادر) مى باشد یا خیر؟
جواب: اولا، با توجه به آنچه مطّلعین اظهار مى دارند برنامه هاى ماهواره اکثراً موجب شیوع فحشا و منکر مخصوصاً در رابطه با نسل جوان مى باشد. لذا خرید و نصب آنتن هاى ماهواره اى جایز نیست.
ثانیاً، صرف استفاده از برنامه ها، اگر خارج از برنامه هاى فوق الذکر باشد و موجب انحراف اخلاقى و یا اعتقادى و غیره نباشد، مانعى ندارد.
ثالثاً، اگر استفاده بزرگترها در همان محدوده اى باشد که در جواب دوم ذکر شد، مانعى ندارد. ولى در عین حال عدم جواز خرید و نصب به قوّت خود باقى است.
3- آیت الله بهجت(ره(
کتاب
جامع المسائل- آنتن ماهواره:
سوال
692- آیا آنتن ماهواره جزو آلات لهو است؟ خرید و فروش و استفاده از آن، چه حکمى
دارد؟
جواب: با وجود فساد، استفاده از آن و خرید و فروش آن جایز نیست.
4- آیت الله مکارم شیرازی:
کتاب استفتائات- جلد اول- فصل 16- سؤال 616 ـ خرید و نصب آنتن هاى ماهواره اى در منازل چه حکمى دارد؟
جواب: آوردن این گونه وسایل در منازل که غالباً موجب فساد است جایز نیست و خرید و فروش آن حرام است.
5- آیت الله نوری همدانی:
سوال 453 - نگاه کردن و گوش کردن به برنامه های ماهواره چه صورت دارد ؟
جواب: در صورتی که موجب انحراف فکری و اخلاقی نباشد جائز است .
6- آیت الله سیستانی:
سوال: در مورد خرید و فروش ماهواره کمی توضیح دهید؟
پاسخ: معظم له نگهداری آن را به کسی که برخودش و یا برخی اعضاء خانواده اش مطمئن نیست که استفاده حرام از آن نبرد اجازه نمی دهد.
کتاب استفتائات-خرید و فروش-خ
سوال: با توجه به این که برنامه های ماهواره شامل برنامه های مفید وعلمی نیز هست، نظر حضرتعالی در رابطه با استفاده از ماهواره چیست؟
پاسخ: استفاده از برنامه های مباح آن اشکال ندارد.
کتاب
استفتائات-ماهواره-م
7- آیت الله وحید خراسانی:
سوال 486 - آیا استفاده از آنتن ماهواره برای مقاصد مباح و شرعی چه حکمی دارد؟ (با توجه به اینکه اینجانب یک محقق هستم و درباره مسیحیت و یهودیت تحقیق میکنم)
جواب: در فرض سؤال در صورتی که خوف انحراف عقیده یا سستی در مسائل شرعی نباشد و یا ارتکاب حرام برای دیگران نیز پیش نباید، اشکالی ندارد.
(استفتاء/13188) (منهاج 3/م 8)
8- آیت الله صافی گلپایگانی:
سوال- آیا خرید و استفاده از ماهواره جایز است؟
جواب: استفاده مشروع و مفید از آن اشکال ندارد ولی اگر معرض استفاده نامشروع و فساد اخلاق باشد جایز نیست. در این زمان که شرایط خاص رسانه ها و وسائل ارتباطی، صیانت اخلاقی و هویت اسلامی جامعه مخصوصاً نسل جوان را تهدید می کند همگان مخصوصاً بزرگان خانواده و عائله باید مراقبت نمایند که بستگان آنها به این خطر که از خطر اعتیاد زیان بارتر است مبتلا نشوند و حیات اخلاقی آنها محفوظ بماند.
استفتاء از سایت آیت الله صافی گلپایگانی
9- آیت الله میرزا جواد تبریزی(ره)
کتاب استفتائات سئوال 1211 ـ آیا آنتن ماهواره جزو آلات لهو است ؟ خرید و فروش آن، چگونه است ؟
جواب: بسمه تعالى بر طبق مقررات نظام باید عمل شود , واللّه العالم .
سئوال 1624 ـ نگاه کردن به برنامه هاى ماهواره چه حکمى دارد ؟
جواب: بسمه تعالى چنانچه نگاه کردن آنها موجب تهیج شهوت بر حرام و ترویج فساد در خانواده باشد جایز نیست و در غیر این صورت بایدمراعات مقررات و قوانین شود، واللّه العالم .
_____________________________________________________________________________________
مطلب چهارم
بیانات مقام معظم رهبری در خصوص فضای مجازی و اینترنت
چندی پیش رهبر انقلاب اسلامی ایران طی حکمی اعضای حقیقی و حقوقی “شورای عالی فضای مجازی” را منصوب کردند. رهبر انقلاب اسلامی آثار چشمگیر شبکه جهانی اینترنت در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، لزوم برنامه ریزی و هماهنگی به منظور پیشگیری از آسیبهای ناشی از آن و بهرهگیری حداکثری از فرصتها در جهت ارائه خدمات گسترده و مفید به مردم را از دلایل اصلی ضرورت تشکیل شورای عالی فضای مجازی برشمردند و تأکید کردند: «این شورا وظیفه دارد مرکزی به نام مرکز ملّی فضای مجازی کشور ایجاد کند.»
مقام معظم رهبری
در دیدار با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۸۰ و ۸۱
… مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۰ خطاب به شورای عالی انقلاب فرهنگی، وضعیت اینترنت را نابسامان عنوان کرده و ضمن هشدار، بحث کنترل و پالایش پایگاههای مخرب و برخورد با تخلفات اینترنتی را در راس اولویتهای فرهنگی دانسته و برای این کار مهلت یک ماهه مقرر فرمودند. معظم له در مورخه ۸۱٫۹٫۲۶ در دیدار به اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی فرمودند: «اینترنت یکی از نعم بزرگ الهی است، اما در عین حال یک نقمت بزرگ هم هست؛ یعنی یک چاقوی دو دم و خطرناک… اینترنت الان مثل یک جریان افسار گسیخته است… این مثل آن است که کسی یک سگ وحشی را بیاورد، بگویند قلادهاش کو؟ بگویند سفارش کردهایم آهنگر قلاده را بسازد!»
بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در جلسه پرسش و پاسخ دانشجویان دانشگاه شهید بهشتى ۸۲٫۲٫۲۲
خواهشمندم توضیح دهید که چرا چینِ کمونیست، اینترنت را به شدّت سانسور مى کند، ولى در ایرانِ اسلامى این کار انجام نمى شود؟
در همه جاى دنیا – مخصوص چین نیست – وقتى جهاز عظیم و فراگیر اینترنت وارد مى شود، معمولاً فیلترهایى هم وجود دارد که هر کشور به فراخور تمایلات و تفکّرات و مصالحى که دارد، آنها را کار مى گذارد، این یک امر طبیعى است. در اینجا هم در آغاز کار مقدارى بى توجّهى شد، لیکن بعد اقداماتى کردند و باید بکنند، این درست است. البته که باید فیلترهاى مناسب و لازم را بگذارند.
چرا مغازهها را به خاطر نداشتن جواز پلمب مى کنند، ولى به خاطر فروش و حتّى نمایش تصاویر مبتذل جریمه نمى کنند؟! چرا در نمایشگاه بین المللى شرکتها حق دارند هر تصویر و یا موسیقى ضدّ دین را پخش کنند؟!
خدا لعنتشان کند!
در دیدار با هزاران نفر از مردم استان مازندران ۸۸٫۱۱٫۶
حضرت آیت الله خامنهای بیاثر بودن توطئههای آمریکا در سی سال گذشته را بسیار واضح و آشکار دانستند و تأکید کردند: «دلیل بیاثر بودن توطئهها، این است که امروز جمهوری اسلامی ایران دهها برابر قویتر از روزها و سالهای اولیه شده است و به حرکت خود با شتاب و قدرت بیشتر ادامه میدهد.»
ایشان با اظهار تعجب از عبرت نگرفتن دشمنان ملت ایران، از بیاثر بودن توطئههای قبلی و تلاش برای برنامههای جدید و در عین حال تکراری افزودند: «آمریکاییها میگویند ۴۵ میلیون دلار بودجه تصویب کردهاند تا از طریق اینترنت جمهوری اسلامی ایران را شکست دهند که این نشان دهنده اوج درماندگی دشمن است زیرا آنها تاکنون دهها ۴۵ میلیون دلار صرف مقابله با نظام اسلامی از طریق کار دیپلماسی، تحریم، اعزام جاسوس، استخدام مزدور و روشهای دیگر کردهاند ولی به هیچ نتیجهای نرسیدهاند.»
بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار جوانان و فرهنگیان در مصلّاى رشت ۸۰٫۲٫۱۲
«کسانى اینطور وانمود می کنند نسلى که روى کار می آید -که اصطلاحاً به آن “نسل سوم انقلاب” می گویند- پُشت کرده به انقلاب و رویگردان از ارزش هاى دینى است یا اگر هم نیست، به طور اجتناب ناپذیرى اینگونه خواهد شد! بنده صددرصد حرف آنها را رد می کنم. نه اینکه من عوامل فساد برانگیز فرهنگى را نمی بینم یا نمی شناسم یا از آنها خبر ندارم، نخیر، بنده از ماهواره و اینترنت و رمانها و فیلمها و آهنگها و حرفهاى فاسد کاملاً خبر دارم و آنها را دست کم نمی گیرم. من عمرم را در میان جوانان گذرانده ام. از دورانى که خودم جوان بودم، با جوانان دانشگاهى که خارج از محیط ما بودند، ارتباط برقرار کردم تا امروز هم ارتباط من با جوانان قطع نشده است. بنابراین می دانم حال و هواى جوانى چیست و امروز در فضاى جوانىِ ما چه می گذرد؛ اما معتقدم نسل کنونىِ امروز این قدر هم آسیب پذیر و شکننده نیست، این را بد فهمیده اند. این نسل در محیطى بار آمده که از محیط سى سال و سی و پنج سال قبل به مراتب پاکیزهتر و بهتر است. کسانى که در این محیط متولّد شده اند، به برکت هدایت دینى توانستند آن کار عظیم را انجام دهند و آن ایمانهاى پولادین و استوار را عرضه کنند. من معتقدم که این نسل نسبت به آن نسل، در محیط بهترى پرورش یافته و آمادگیها و آگاهی هاى به مراتب بهتر و بالاترى دارد. بنده وقتى حدود بیست سالم بود، هرگز آگاهی هایى که امروز شما جوان بیست ساله دارید، نداشتم. امروز جوان ایرانى، آگاه و بامعرفت و بصیر و سیاسى و اهل تحلیل است و از همه بالاتر باایمان است.»
بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار علما و روحانیون استان همدان ۸۳٫۴٫۱۵
شما امروز با این چالش مواجه اید و مسئله شما مهمتر و دشوارتر است از مسئله علامه حلى یا مسئله علامه مجلسى یا مسائل علماى بزرگى که در طول تاریخ بوده اند، با آنها قابل مقایسه نیست. امروز نشر افکار باطل نه فقط به وسیله ابزارهاى ارتباط جمعىِ فراوان -مثل رادیو، تلویزیون، اینترنت و انواع و اقسام روشهاى الکترونیکى- انجام می گیرد، بلکه از شیوه هاى هنرى هم استفاده می شود. امروز در دنیا پول خرج می کنند و فیلم هاى گران قیمت می سازند، براى اینکه غیرمستقیم فکرى را وارد ذهنها کنند یا فکرى را از ذهنها بیرون بیاورند. یکى از مهمترین نقاط آماج این کارها، افکار دینى و به خصوص افکار اسلامى است. البته بعد از برپا شدن جمهورى اسلامى، به خصوص افکار شیعه هم آماج همین چیزها قرار گرفته است. شما شاید شنیده باشید که در سرزمین فلسطین به وسیله صهیونیستها یا در آمریکا کنفرانس هاى شیعه شناسى تشکیل می شود و کسانى روى آرا و لایه هاى فکرى و شکل اجتماعى شیعیان تحقیق می کنند. این براى این است که بتوانند با شیعه مبارزه کنند. باید شیعه را بشناسند تا بتوانند با او مبارزه کنند.
بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار رئیس و مدیران سازمان صدا و سیما ۸۳٫۹٫۱۱
زرسالاران اقتدارطلب
الان اشغالگر -مثل همان اشغالگرى که بخارست یا پاریس یا فلان کشور را تصرف کرده بود- در حال اشغال تدریجى است. این اشغالگر کیست؟ پاسخ این نیست که این اشغالگر دولت آمریکا یا فلان دولت دیگر است، نه، این اشغالگر یک طبقه اجتماعى است؛ طبقه اى که دولت آمریکا و دولتهاى دیگر را به قدر توانایى و قدرت خود و آمادگىِ آنها دارد هدایت می کند. البته در بافت و ساخت این دولتها هم بدون شک افراد این طبقه حضور دارند، اما هدایت، هدایت یک دولت نیست، هدایت یک مجموعه طبقاتى است، که اگر بخواهیم در یک عبارت براى اینها اسم معین کنیم، باید بگوییم “زرسالارانِ اقتدارطلب”. هدفشان هم سیطره بر منابع حیاتى و مالى همه دنیاست.
الزامات سلطه جهانى
البته این سیطره، یک الزامات سیاسى دارد که همان نظم نوین جهانى است. یک الزامات علمى و ادارى دارد که به تدریج خود را به آن نزدیک می کنند. مسئله جهانی سازى که امروز در تجارت، پول، فرهنگ و شبکه هاى فرهنگى -مثل اینترنت و مانند آن- مطرح است، همه دانسته و نادانسته در خدمت این مجموعه طبقاتى است. البته تحلیل جامعه شناختىِ اینها خیلى دقیق، ریز و مفصل است.
بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار وزیر علوم و رؤساى دانشگاهها ۸۳٫۱۰٫۱۷
مسئله بُعد فرهنگى هم -که اشاره کردند و خیلى هم مورد توجه بنده است- بسیار مهم است. ما فرهنگ را بستر اصلى زندگى انسان می دانیم، نه فقط بستر اصلى درس خواندن و علم آموختن. فرهنگ هر کشور، بستر اصلى حرکت عمومى آن کشور است. حرکت سیاسى و علمی اش هم در بستر فرهنگى است. فرهنگ، یعنى خلقیات و ذاتیات یک جامعه و بومىِ یک ملت، تفکراتش، ایمانش، آرمانهایش، اینها تشکیل دهنده مبانى فرهنگ یک کشور است. اینهاست که یک ملت را یا شجاع و غیور و جسور و مستقل می کند، یا سرافکنده و ذلیل و فرودست و خاکنشین و فقیر می کند. فرهنگ، عنصر خیلى مهمى است. ما نمی توانیم از فرهنگ و رشد فرهنگى و پرورش فرهنگى صرفنظر کنیم. فرهنگ هم مثل علم است. فرهنگ هم گیاه خودرو نیست. همه آنچه شما از نشانهها و مظاهر فرهنگى در جامعه خودتان و در هر نقطه ای از دنیا می بینید، بدون تردید این بذر را دستى افشانده است. البته انسان بعضى از دستها را می بیند، اما بعضى از دستها را نمی بیند. از داخل خانه، تا درون مدرسه، تا فضاى خیابان، تا رادیو و تلویزیون، تا ماهواره، تا تبلیغات جهانى، تا اینترنت، و از این قبیل چیزها. فرهنگ، هدایت و پرورش دادن می خواهد. بنابراین در دانشگاهها کار فرهنگى بسیار مهم است.
بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار علما و روحانیون کرمان ۸۴٫۲٫۱۱
امروز وظایف حوزه هاى علمیه با گذشته تفاوت هاى زیادى کرده است. حوزه علمیه فقط براى اقامه جماعت نیست. منبر رفتن به صورت سنتى هم اگر محتواى عالى و پُر مغزى نداشته باشد، کافى نیست. امروز شما ببینید وسایل تبلیغ در دنیا چقدر متنوع شده. این طرفِ دنیا یک نفر جوان پاى یک دستگاه کوچک می نشیند و افکار، تصورات، تخیلات، پیشنهادهاى فکرى و پیشنهادهاى عملى را از سوى هر کسى -بلکه هر ناکسى- از آن طرفِ دنیا دریافت مى کند. امروز اینترنت و ماهواره و وسایل ارتباطىِ بسیار متنوع وجود دارد و حرف، آسان به همه جاى دنیا مى رسد. میدان افکار مردم و مؤمنین، عرصه کارزار تفکرات گوناگون است. امروز ما در یک میدان جنگ و کارزار حقیقىِ فکرى قرار داریم. این کارزار فکرى به هیچوجه به زیان ما نیست، به سود ماست. اگر وارد این میدان بشویم و آنچه را که نیاز ماست -از مهمات تفکر اسلامى و انبارهاى معارف الهى و اسلامى- بیرون بکشیم و صرف کنیم، قطعاً بُرد با ماست، لیکن مسئله این است که ما باید این کار را بکنیم.
بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در خطبه هاى نماز جمعه تهران ۸۴٫۵٫۲۸
حقایق بشرى و اصالت هاى بشرى با گذشت زمان تغییر پیدا نمى کنند. انسانها از اول تاریخ تا امروز و از امروز تا پایان دنیا، همیشه عدالت را دوست داشته اند و به عدالت نیازمند بوده اند، این تغییر پیدا نمى کند. انسانها از اول تاریخ تا امروز و از امروز تا آخر دنیا به مسئولانى که نسبت به آنها وفادار باشند، در خدمت آنها باشند و براى آنها صادقانه عمل کنند، احتیاج دارند، اینها که تغییرپذیر نیست. درس امیرالمؤمنین علیه السلامدر نهج البلاغه ناظر به این چیزهاست. این اصالتها و این ثوابتِ حیات بشرى در طول تاریخ را امیرالمؤمنین بیان مى کند، ما آنها را مى خواهیم والّا ما که نمى گوییم اگر خواستیم از این شهر به آن شهر برویم، مثل زمان امیرالمؤمنین برویم، نه، حالا با هواپیما بروید، ممکن است ده سال دیگر با یک وسیله بسیار تندروتر از هواپیما حرکت کنید. آن روز، نامه مى فرستادند، که دو ماه در راه بود، امروز شما با اینترنت لحظه به لحظه با آن طرف دنیا حرف مى زنید. اینها متغیرات است، اما عدالت و صلاح مسئولان همیشه لازم است، حیف و میل نکردن اموال مردم که دست من و امثال من است، همیشه لازم است، اینکه تغییرپذیر نیست. اگر به توفیق الهى بتوانیم در این جهت خود را کامل کنیم و قدم هایى را که تا امروز بحمداللَّه برداشته شده، کامل کنیم، آن وقت کشور اسلامى به همان شکلى که گفتم، به وجود خواهد آمد؛ یعنى دولت اسلامى مى تواند کشور اسلامى به وجود بیاورد.
بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار روحانیان و مبلغان در آستانه ماه محرم ۸۴٫۱۱٫۵
عنصر سوم، هنرمندى در نحوه بیان است. من به منبر خیلى عقیده دارم. امروز اینترنت، ماهواره، تلویزیون و ابزارهاى گوناگون ارتباطىِ فراوان هست، اما هیچکدام از اینها منبر نیست. منبر یعنى رو به رو و نفس به نفس حرف زدن. این یک تأثیر مشخص و ممتازى دارد که در هیچ کدام از شیوه هاى دیگر، این تأثیر وجود ندارد. این را باید نگه داشت، چیز باارزشى است. منتها بایستى آن را هنرمندانه ادا کرد تا بتواند اثر ببخشد.
بیانات در دیدار اساتید و دانشجویان دانشگاه هاى استان سمنان ۸۵٫۸٫۱۸
از این خطرناکتر، این است که سررشته همین تحولات منفى در سطح بینالمللى، در دست کسانى باشد که آنها به وسیله این تحولات مىخواهند اهداف خودشان را -که یا زر است یا زور- تأمین کنند و براى آنها چیزى به نام هویت ملتها اصلاً ارزش ندارد که متأسفانه این در صد سال، صد و پنجاه سال اخیر، در دنیا اتفاق افتاده است؛ یعنى تحولات کشورهاى آسیایى و آفریقایى و آمریکاى لاتین در دام طراحى باندهاى قدرت بینالمللى افتاده است و طراح اینها صهیونیست و سرمایهداران بینالمللى بودهاند. براى اینها آنچه مهم بوده، کسب قدرت سیاسى است که بتوانند در کشورها و دولتهاى اروپایى و غیره نفوذ کنند و قدرت سیاسى را در دست بگیرند و پول کسب کنند و این کمپانیها، سرمایههاى عظیم، کارتلها و تراستها را به وجود آورند. هدف این بوده است. آن وقت اگر اقتضا مىکرده است که اخلاق جنسى ملتها را خراب کنند، راحت مىکردند، مصرف گرایى را در بین آنها ترویج کنند، به راحتى این کار را انجام مىدادند، بىاعتنایى به هویتهاى ملى و مبانىِ فرهنگى را در آنها ترویج کنند، این کار را مىکردند. اینها، اهداف کلان آنها بوده است که تصویر مىکردند. آن وقت همیشه لشکرى هم از امکانات فرهنگى و رسانهاى و روزنامههاى فراوان و مسائل گوناگون تبلیغات در مشت اینها بوده است، که اینها امروز یواش یواش دارد پخش مىشود و من پریروز در روزنامه -البته سه، چهار ماه قبل از این، من مقالهاش را دیده بودم- گزارشى از تشکیلِ “ناتوى فرهنگى” را خواندم. یعنى در مقابل پیمان ناتو که آمریکاییها در اروپا به عنوان مقابله با شوروى سابق یک مجموعه مقتدر نظامى به وجود آوردند، اما براى سرکوب هر صداى معارض با خودشان در منطقه خاورمیانه و آسیا و غیره از آن استفاده مىکردند، حالا یک ناتوى فرهنگى هم به وجود آوردهاند. این، بسیار چیز خطرناکى است. البته حالا هم نیست، سالهاست که این اتفاق افتاده است. مجموعه زنجیره به هم پیوسته رسانههاى گوناگون -که حالا اینترنت هم داخلش شده است و ماهوارهها و تلویزیونها و رادیوها- در جهت مشخصى حرکت مىکنند تا سررشته تحولات جوامع را به عهده بگیرند. حالا که دیگر خیلى هم آسان و رو راست شده است.
بیانات در دیدار اساتید دانشگاههاى استان خراسان در دانشگاه فردوسى مشهد ۸۶٫۲٫۲۵
هر گونه تدریسى که در یک کلاس، ناشى از بىحوصلگى، ناشى از کم وقتى، ناشى از بىاهتمامى و بىاعتنایى به درس، بىاعتنایى به دانشجو، بىاعتنایى به وقت و ساعت انجام بگیرد، مناسب شأن دانشگاه امروزِ کشور ما نیست. من تأیید مىکنم که ما بایستى اساتید استخواندار و قدیمىِ قوى و باارزش را با اصرار در دانشگاه حفظ کنیم -که دوستان اشاره کردند- در کنار این مؤکداً عرض مىکنم که بایستى از اساتید جوان و پرانگیزه هم استفاده بشود و وارد بشوند. ما نباید در هیچ بخشى دچار کمبود استاد و خلاء استاد باشیم. امروز راه هم براى این باز است. خوشبختانه دانشجوهایى که دورههاى تکمیلى را مىگذرانند، رتبههاى خوبى دارند، رتبههاى بالایى دارند و استعدادهاى خوبى دارند، مىتوانند در تدریس دانشگاهها نقش ایفا کنند. بخشنامهها و دستورالعملهاى قدیمى، آیه قرآن نیست که نشود آن را عوض کرد. به موقعیتها نگاه کنید و دانشگاه را از لحاظ تدریس به یک میدان پرتحرک تبدیل کنید، با تعامل دانشجو با استاد، تحرک استاد، مطالعه استاد، دسترسى استاد به مراکز علمى و اطلاعات علمى و نشریات علمى -که امروز خوشبختانه با رواج اینترنت و چیزهاى دیگر، خیلى از گذشته آسانتر شده- دانشگاه را به یک مجلس عمومىِ دائماً در حال مباحثه و در حال کار تبدیل کنید. دانشجو را رشد بدهید و تربیت کنید. این یک نکته است.
بیانات در دیدار روحانیون و طلاب تشیع و تسنن کردستان ۸۸٫۲٫۲۳
هر دوره اى اقتضایى دارد. یک روز ما براى اینکه از هویت قرآنى اسلام دفاع کنیم، کتابها مینوشتیم، استدلالها میکردیم، حرفها میزدیم، یک عده مستمع و مرید و علاقه مند هم وجود داشتند، اینها را از ما میشنفتند، کار ما انجام گرفته بود. طاغوتى هم بر سر کار بود، اجازه بیشتر از این تحرک را نمیداد. بعضى مان که زرنگتر بودند، تلاشهاى گسترده ترى میکردند، بعضى هم به همان حداقل اکتفا میکردند. اما امروز چه؟
امروز دو خصوصیت وجود دارد که بار من و شما را سنگین میکند. یک خصوصیت پیشرفت شیوه هاى انتقال فکر است. شما ببینید تلویزیون، رادیو، وسایل الکترونیکى، اینترنت و دیگر وسایل ارتباطاتى، امروز در دنیا در خدمت چه اهدافى قرار دارد. امروز استکبار به این اکتفا نمیکند که شمشیر نشان بدهد. شمشیر هم نشان میدهد، اما در کنار او به دهها شیوه دیگر متوسل میشود براى اینکه آن فکر غلط، آن راه خطا، آن روش ستمگرانه و طغیانگر را بر ملتها تحمیل کند. امروز طبق اطلاعات قطعى ثابت شده است که مؤسسه عظیم هالیوود و شرکتهاى بزرگ سینمایى با سیاستهاى استکبارى آمریکا همراهى و همکارى مستمر و باب میل دارند. این مؤسسه بزرگ فیلمسازى و سینمایى که دهها کمپانى بزرگ فیلمساز از هنرمند و از کارگردان و از بازیگر و از نمایشنامهنویس و فیلمنامهنویس و سرمایهگذار در آن گرد هم جمع شدند، در خدمت هدفى دارند حرکت میکنند.
آن هدف عبارت است از اهداف سیاست استکباریاى که دولت آمریکا را هم همان سیاستها دارد میچرخاند. اینها چیز کوچکى نیست. امروز شما براى اینکه اسلام را، دین را، حقیقت را، صراط مستقیم را، هم به مردم نشان بدهید، هم مردم را در این صراط به راه بیندازید، با مشکلات بزرگى رو به رو هستید. باید با زمان، خودمان را تطبیق دهیم. شبههها از قبیل شبهه هاى صد سال و دویست سال قبل نیست. شبهه هاى که در ذهن جوان شما، دانشجوى شما، حتّى دانش آموز شما القاء میکنند، شبهه هایى از جنس روز است. در مقابل این کى میخواهد بایستد؟ غیر از علماى دین، غیر از مرزداران عقیده چه کسى باید در مقابل این تیرهاى مسموم و زهرآگین بایستد و قرار بگیرد؟ این، مطلب دوم.
دیدار با مردم مازندران در سالگرد حماسه ۶ بهمن ۸۸٫۱۱٫۶
حالا اگر آن کسى که در مقابل مردم مىایستد، به اینها دل بست، این آن خطاى دوم است که اتفاق مىافتد. دل بستن به دشمن؟! وقتى مىبینیم که این دشمن وارد میدان شده است، بایستى بفهمیم، بشناسیم، اگر خطایى، اشتباهى کرده باشیم، باید اشتباه را برطرف کنیم. از روز اول، آمریکایىها علیه جمهورى اسلامى توطئه کردند. خوب، این توطئهها زائد است که بگوییم بىاثر بود، واضح است که بىاثر بود، اگر این توطئهها بىاثر نبود که حالا باید اثرى، نشانى از جمهورى اسلامى باقى نباشد، مىبینید که جمهورى اسلامى امروز دهها برابر قوىتر از روز اول است، پس این توطئهها بىاثر بود. امروز هم هى نقشه جدیدى میزنند، باز هم توطئه میکنند، عبرت هم نمیگیرند. من تعجب میکنم! به گذشته فکر نمیکنند که خوب، این همه توطئه کردیم، این همه علیه جمهورى اسلامى پول خرج کردیم، این همه اینجا آنجا این را دیدیم، آن را دیدیم، در داخل مزدور پرورش دادیم، در بیرون این و آن را علیه جمهورى اسلامى بسیج کردیم، اثرى نکرد.
باز دوباره مىنشینند چهل و پنج میلیون دلار بودجه تصویب میکنند، براى این که جمهورى اسلامى را شکست بدهند! بودجه تصویب میکنند که از طریق اینترنت، انقلاب ایران را از بین ببرند، جمهورى اسلامى را سرنگون کنند! ببینید چقدر این دشمن، دشمن درماندهاى است. خوب، شما چند ده چهل و پنج میلیون دلار را تا حالا مصرف کردهاید؟ چقدر شما براى شکست دادن جمهورى اسلامى کار دیپلماسى کردید، تحریم اقتصادى کردید، انواع و اقسام توطئهها را کردید، جاسوس فرستادید، جاسوس تربیت کردید، چه فایدهاى کردید که حالا باز میخواهید از این طریق وارد شوید و ملت ایران را به خیال خودتان از انقلاب جدا کنید؟ این را دشمن نمیفهمد. این، همان سنت الهى است. این، همان زدن به چشم و گوش دشمن غافل از خداى متعال است که حقایق را نفهمد، غافل کردن دشمن است.« فسینفقونها ثمّ تکون علیهم حسرة۲» پول را خرج میکنند، بعد هم برایشان حسرت میشود، چون بىفایده است. من نمیدانم چقدر نشستند طراحى کردند، کار کردند تا بتوانند در تهران به یک بهانهاى آشوب راه بیندازند. خدا میداند که از چه مدت قبل اینها نشستند طراحى کردند، خوب، چه شد؟ غیر از این شد که مردم از آنچه که بودند، بیدارتر شدند؟ اگر کسى خیال میکرد که لازم نیست دیگر بیاید توى میدان، از نظام جمهورى اسلامى دفاع کند، با این حوادث، همه احساس کردند که باید همیشه براى دفاع از جمهورى اسلامى حاضر باشند.
بیانات در دیدار روحانیون استان سمنان ۸۵٫۸٫۱۷
وظیفه ما چیست؟ اولین وظیفه ما این است که این نقش روحانیت اصیل را جدى بگیریم. من بارها گفتهام که با همه این وسایل ارتباط جمعىاى که وجود دارد -البته روحانیت باید از همه این وسایل ارتباط جمعى استفاده کند. از اینترنت و تکنولوژی هاى جدید ارتباطاتى باید همه روحانیت براى دین استفاده کند. همچنانى که از رادیو و تلویزیون و بقیه چیزها استفاده مىکند- در عین حال، مسجد، جلسه مذهبى، نشستن روبهروى مردم، دهان به دهان و نفس به نفس با مردم حرف زدن، یک نقش بىبدیل دارد و هیچ چیزى جاى این را نمىگیرد و این هم مال شماست. گروههاى سیاسى خودشان را مىکُشند که بتوانند یک چنین نقشى را به دست آورند، اما نمىشود. شما که معمم و روحانى هستید، یا آن خانم طلبه یا مبلغ، وقتى در مقابل مخاطبان خودش قرار مىگیرد و مىدانند روحانى است، دلبستگى و دلدادگى و اعتماد به او، از نوع دیگرى است و ربطى به اعتماد به بقیه گویندگان و سخنوران ندارد. ما باید این نقش را قدر بدانیم.
بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار اعضاى مجلس خبرگان رهبرى ۷۹٫۱۱٫۲۷
این تبلیغات فرنگى و این تهاجم فرهنگى چیز جدیدى نیست. آنچه که جدید بود -که ما در این چند سال بر روى آن تکیه کردیم- روشهاى نویى بود که در داخل کشور شروع شد و هنوز هم ادامه دارد. در دنیا تهاجم فرهنگى علیه انقلاب، از تهاجم سیاسى و اقتصادى سریعتر و همه گیرتر و همه جایىتر بود. انواع و اقسام کارها را کردند، چقدر علیه اسلام و انقلاب و مبانى اسلامى و مبانى شیعى، که فکر مى کردند در پدید آمدن این انقلاب نقش داشته، فیلم ساختند -که امروز آن را به رایانه و اینترنت هم کشانده اند- و همه کارهایى را که مى توانستند، انجام دادند. براى اینکه جلوِ این سخن نو را -یعنى اینکه باید قدرت سیاسى در کشور در دست انسانهاى پرهیزگار و عادل باشد و شرط این اقتدار سیاسى، پرهیزگارى و عدالت باشد- بگیرند. این سخن نو چیزى است که هر صاحب قدرتى را در دنیا تکان مى دهد و هر دستگاهى را که از قدرت، انتفاع مادّى مى برد، دچار وحشت مى کند. لذا همه جاى دنیا با این فکر مخالفند.
ادامه موضوعات در مطلب 2